Przyjdź na śpiewane nieszpory z chorałem gregoriańskim w środę Suchych Dni Adwentu 18 XII 2024 r. o godz. 19:00 do kaplicy Matki Bożej Częstochowskiej w domu Zgromadzenia Sióstr Elżbietanek przy ul. św. Józefa 1/3 weWrocławiu. Więcej o nieszporach i chorale gregoriańskim w artykule.
BREWIARZCHORAŁ GREGORIAŃSKILITURGIANIESZPORYNieszpory z chorałem gregoriańskim – Środa Suchych Dni Adwentu „O Adonai” 18 XII 2024
O Adonai to druga z siedmiu antyfon do Magnificat śpiewanego podczas tygodnia poprzedzającego Wigilię Bożego Narodzenia. Każdą kompozycję otwiera zawołanie „O”.
O Sapientia, O Adonai, O Radix Jesse, O Clavis David, O Oriens, O Rex Gentium, O Emmanuel to biblijne wezwania w formie poezji religijnej opartej o wątki starotestamentalne odnoszące się do Chrystusa.
Parafrazę jednej z nich, O Sapientia (…) fortiter suaviterque disponens omnia odnajdujemy już w VI w. w traktacie Boecjusza De consolatione philosophiae, (pol. O pocieszeniu, jakie daje filozofia lub O pociechach filozofii). Dzieło powstało podczas pobytu autora w więzieniu, który zakończył się dla niego wyrokiem śmierci wykonanym w 525 r.
Boecjusz z monochordem w reku.
źródło: Cambridge University Library.
Każde zawołanie otwiera motyw:
Powtarza się on w każdej z antyfon:
Piewsze litery następujące po zawołaniu „O” czytane od końca tworzą akrostych ERO CRAS, co w tłumaczeniu na język polski oznacza będę jutro lub przyjdę jutro. Zwyczajowo rozumie się to jako zapowiedź przyjścia na świat Chrystusa.
Niektóre źródła średniowieczne (np. antyfonarz z San Gallo nr 390) odnotowują nawet 12 antyfon tego typu! Ich początkowe poza już wspomnianymi exclamatio są następujące: O Virgo virginum, O Gabriel nuntius, O Rex Pacifice, O Mundi Domina, O Hierusalem. Każde zachowuje charakterystyczną konstrukcję oraz muzyką eksponuje teologicznie ważne słowa.
Niektóre źródła średniowieczne (np. antyfonarz z San Gallo nr 390) odnotowują nawet 12 antyfon tego typu! Ich początkowe poza już wspomnianymi exclamatio są następujące: O Virgo virginum, O Gabriel nuntius, O Rex Pacifice, O Mundi Domina, O Hierusalem. Każde zachowuje charakterystyczną konstrukcję oraz muzyką eksponuje teologicznie ważne słowa.
Tekst antyfony śpiewanej 18 grudnia w języku polskim jest następujący: O Adonai, wodzu domu Izraelowego, któryś się ukazał Mojżeszowi w ogniu krzaka gorejącego i dałeś mu prawa na górze Synai: przybądź, abyś nas odkupił, wyciągnąwszy ramię.
Poniższe zestawienie zapisu nutowego z notacją adiastematyczną ukazuje ważkość słów apparuisti (objawiłeś się), Syna (Synaj), nos (nam), brachio (ramię). Zwraca uwagę odmienna pisownia niektórych słów manuskryptu średniowiecznego: adonay – Adonai, & – et, syna – Sina.
Tak obrazy starotestamentowe zawarte w O Adonai interpretował ks. Pius Parsch w I tomie Roku liturgicznego z 1958 r. :
Odkupienie Izraela miało swój zaczątek w ukazaniu się Boga w krzaku gorejącym, wówczas bowiem ujawnił się Bóg Przymierza, a Mojżesz został wybrany na przewodnika ludu. Z chwilą nadania praw na górze Synaj dzieło to zostało ukończone, a Kościół Starego Testamentu założony. Bóg ukazał się ludowi Swemu jako potężny Zbawca i Odkupiciel. Jak wódz stanął z wyciągniętą prawicą na czele Swego ludu.
Kto jednak czyta te ustępy w Piśmie św., ten zauważy, iż na przemian wymieniany jest ,,Bóg” i,,Anioł Boży”, np. w krzaku gorejącym. Kościół potwierdza, że wymieniane w Starym Testamencie nazwy Jahwe, Adonai (Pan mój), Anioł Boży, Szechinah (obłok nad Arką Przymierza) są po prostu różnorodnymi nazwami i postaciami drugiej osoby Bożej. Jest to więc nowa, pełna znaczenia myśl. Widzimy postać Syna Bożego, jak idzie poprzez dzieje Starego Zakonu i przygotowuje Odkupienie. Staje się wówczas rzeczą zrozumiałą, że wiele wydarzeń opisywanych w Starym Zakonie, zwłaszcza uwolnienie z Egiptu, są figurami odkupienia przez Chrystusa.”